In die gedig 'Nuus uit die binneland' word van teenstellings gebruik gemaak om die droombeelde oor ander kontinente én die werklikheid van Afrika te beskryf.
Bespreek hierdie stelling in ’n opstel van 250–300 woorde en verwys in jou antwoord na:
•Die voorwaardes waaronder die droombeelde in strofe 1 opgeroep word (3 feite)
•Die teenstellings tussen die Boland en die binneland (3 teenstellings)
•Die geldigheid van die insig waartoe die spreker kom (1 gemotiveerde feit)

Wat word die driereëlige strofes van hierdie gedig genoem?

Skryf versreël 4–5 neer en onderstreep die allitererende klanke.

Verduidelik die metafoor “stormsee” (reël 7).

Waarom word die passasiers as slawe (versreël 9) beskryf?

Wat is die funksie van die opeenhoping van en in versreël 11–12.

Na wie spesifiek verwys ons (versreël 13) en hul (versreël 15) onderskeidelik?

Wat word met die herhaling van ’n gedeelte van die eerste strofe in die laaste strofe bereik?

Is die persone in versreël 13–14 se handeling geloofwaardig teen die agtergrond van die tema van die gedig?

Motiveer jou antwoord.

Watter tipe gedig is 'staat'?

Watter tegniek gebruik die digter om spanning in die eerste strofe te skep en hoe wend die digter dié tegniek aan?

Hoekom is die krap se latere dood ironies?

Wat is die geïmpliseerde betekenis van die krap wat in die gaterige wal (versreël 3) sit?

Skryf die frases in strofes 1 en 2 wat op progressie dui, neer.

Hoe word die dood in versreël 7–9 beklemtoon.

Wat is die funksie van die retoriese vraag in versreël 10–12?

Hoekom sou jy hierdie gedig as relevant vir ENIGE staat beskou?

Watter tipe gedig is 'Gebed om leiding'?

Wat suggereer die subtitel/motto?

Haal ’n woord uit versreël 26–30 aan wat by rooiwyn (reël 9) aansluit.

Verduidelik hoe die frase goue gans (versreël 14) betrekking het op die spreker?

Hoekom is die predikant se optrede in versreël 21–25 ironies?

Noem ’n rede hoekom versreël 26–30 as ’n parentese aangebied word.

Skryf in jou eie woorde EEN rede uit versreël 31–32 waarom die spreker nie uit Stellenbosch kan weggaan nie.

Is hierdie gedig binne konteks geslaagd?

Motiveer jou antwoord.

Die halfrym, tipografie, enjambement en woordplasing word baie suksesvol in hierdie gedig aangewend.
Bespreek hierdie stelling in ’n opstel van 250–300 woorde en verwys in jou antwoord na die volgende:
•Die soort halfrym wat deurlopend in die gedig voorkom (1 feit)
•Hoe die woord Dieet en die halfrym by mekaar aansluit (2 feite)
•Die wyse waarop die tipografie en die enjambement die titel ondersteun
(3 gemotiveerde feite)
•Jou mening oor die gebruik van die eindwoorde in reël 1, 2, 3, 5, en 8
(1 gemotiveerde feit)

Watter siekte het die persoon onder lede?

Na watter seisoen verwys die woorde laat seisoen as jy versreël 3 in ag neem?

Waarop sinspeel die woorde minste wees (versreël 5–6)?

Watter ander woord staan in direkte kontras met die uitdrukking amper- stamper (versreël 6–7)?

Hoe dra die tipografie van die gedig daartoe by om die siekte visueel voor te stel?

Sou jy die gebruik van enjambement in hierdie gedig as geslaagd beskou?

Gee ’n rede vir jou antwoord.

Watter soort halfrym kom hoofsaaklik in die gedig voor?

Wat bereik die spreker deur die eindplasing van die woorde minder (versreël 2), min (versreël 3), minste (versreël 5), niks (versreël 8)?

Waarop sinspeel die weglating van die punt aan die einde van die gedig?

In die roman Die kwart-voor-sewe-lelie ervaar Iris konflik.
Skryf ’n opstel van 400–450 woorde waarin jy die konflik wat by Iris voorkom, bespreek deur aandag te gee aan:
• Wat konflik in ’n roman is (2 feite)
• Hoe konflik by Iris vanaf haar geboorte voorkom (4 feite)
• Hoe Iris se konflik haar verhouding met Peter beïnvloed (3 gemotiveerde feite)
• Die innerlike konflik wat Iris ervaar (3 gemotiveerde feite)
• Die geloofwaardigheid van die afloop van Iris se konflik (2 gemotiveerde feite)
• Watter raad jy aan Iris sou gee om die konflik op te los (1 gemotiveerde feit)

Waaruit kan ons aflei dat Iris dit moeilik vind om Peter te weerstaan?

Waarom is dit vir Peter noodsaaklik om Iris te waarsku om nie met vreemdes te gesels nie?

Bewys met TWEE ander voorbeelde uit die roman dat Iris maklik met vreemde mense gesels.

Hoe bevestig Iris se kleredrag die ruimte waarin sy haar bevind?

Noem TWEE redes waarom Peter so moeg was dat hy dadelik aan die slaap geraak het.

Watter optrede van Iris vroeër in Parys bewys hierdie stelling?

Watter ooreenkoms is daar tussen hierdie gebeure en Peter?

Wat is Iris se uitkyk op die lewe in hierdie uittreksel? Toon ook aan hoe haar uitkyk na haar ontmoeting met die vuurhoutjieversamelaar ooreenstem met die slot van die boek.

Watter soort verteller tree in dié uittreksel op?

Iris het aanvanklik glad nie aan trou gedink nie.

Wat, dink jy, het haar van besluit laat verander?

Hoekom was daar konflik?

Watter karaktereienskap van Ma word uit dié konflik afgelei?

Waarom kan Johanna se woorde in reël 13 as sarkasties beskou word?

Iris hanteer veranderinge moeilik.
Hoe word die stelling in hierdie uittreksel bevestig?

Iris erf Johanna saam met die huis.

Noem nog TWEE ander dinge wat Iris deur die loop van die roman geërf het.

Die feit dat Iris se skoonpa ongemaklik voel in haar teenwoordigheid, sluit aan by een van die roman se temas.

Noem dié tema.

Wat was Peter se pa se motivering vir die feit dat Iris van sy duiwe moet wegbly?

Is Iris se ingesteldheid teenoor haar skoonpa geregverdig?

Motiveer jou antwoord deur na haar skoonpa se optrede te verwys.

Hoe dra die stemming van die aangehaalde gedeelte by tot die roman se sukses?

In die roman Manaka – plek van die Horings ervaar Griesel du Pisani konflik.
Skryf ’n opstel van 400–450 woorde waarin jy die konflik wat by Griesel voorkom, bespreek deur aandag te gee aan:
• Wat konflik in ’n roman is (2 feite)
• Hoe Griesel by die ander karakters konflik veroorsaak (4 feite)
• Hoe Griesel se konflik sy verhouding met Nanna beïnvloed (6 gemotiveerde feite)
• Die geloofwaardigheid van die afloop van die konflik tussen Griesel en Nanna (2 gemotiveerde feite)
• Watter raad jy aan Griesel sou gee om sy konflik op te los (1 gemotiveerde feit)

Waarna verwys Nanna hier?

Waarom vra Nanna juis hierdie vraag aan Griesel?

Waaruit kan ons aflei dat Griesel gespanne is oor waar hulle hulle bevind?

Hoe sluit Griesel se woorde dat Nanna nie vir elkeen kan geld gee nie, aan by die ruimte waarin dié sendelinge hulle gaan bevind?

Hoekom het die vrou vir Nanna ’n pampoen gegee EN wat was die gevolg van hierdie handeling?

Toon die ironie wat in Griesel se woorde in reël 11–12 voorkom, aan. Verduidelik hoe dié ironie teen die einde van die roman steeds vir Griesel geld.

Oom Scholtzie het deernis met ander mense.

Noem TWEE bewyse wat hierdie stelling bevestig.

Dink jy oom Scholtzie se Christenskap kom in sy woorde in reël 20–21 na vore?

Motiveer jou antwoord.

Watter soort verteller tree in dié uittreksel op?

Hoekom was daar konflik?

Watter karaktereienskap van Baas word uit sý hantering van die konflik afgelei?

Wat is die verskuilde betekenis van ouma Essie se woorde in reël 12–14 oor Manaka as aanbiddingsplek?

Hoe bevestig hierdie uittreksel dat ouma Essie die Profeet van die Bybel genoem word?

Baas se vraag in reël 18 sluit direk aan by een van die temas van die verhaal.

Noem die tema.

Noem TWEE oorsake van Baas se negatiewe houding jeens die Christendom.

Hoekom kan daar gesê word dat die Afrika-milieu waarin die verhaal afspeel, bydra tot ’n rustige, sowel as ’n onheilspellende, stemming?

Som die insig waartoe Baas uiteindelik oor Christenskap kom, in ’n sin op.

In die roman Vatmaar ervaar Tant Wonnie en Oom Chai konflik.
Skryf ’n opstel van 400–450 woorde waarin jy die konflik wat by Tant Wonnie en Oom Chai voorkom, bespreek deur aandag te gee aan:
• Wat konflik in ’n roman is (2 feite)
• Hoe konflik by Tant Wonnie en Oom Chai voorkom (2 feite by elke karakter)
• Hoe Tant Wonnie se konflik haar verhouding met die Septembers beïnvloed (3 gemotiveerde feite)
• Hoe Oom Chai se konflik sy verhouding met Boytjie Afrika en Bettie beïnvloed (3 gemotiveerde feite)
• Die geloofwaardigheid van die afloop van hierdie twee karakters se konflik (2 gemotiveerde feite)
• Watter raad jy aan Oom Chai sou gee om hierdie konflik op te los (1 gemotiveerde feit)

Wat het Vatmaar se mense gedoen om hul geluk op hul nuwe erf te verseker?

Hoekom is die hoekpenne van elke erf op Vatmaar vir die inwoners belangrik?

Verduidelik die ironie in reël 1.

Hoe sluit Kaatjie Muller se handeling by die stelling in reël 2 aan?

Hoe regverdig die milieu waarin Vatmaar geleë is, die kinders se houding teenoor die Agste Gebod?

Wie het die kinders van die Queen Cape Boys vertel?

Wie het die kinders van die Queen Cape Boys vertel?

Waarom was dit juis vir dié persoon moontlik om die storie te kon vertel?

Hoe het Ta Vuurmaak die werk waarvoor hy nie lus was nie, vrygespring?

Wat was Ta Vuurmaak se kosbaarste besitting uit die oorlog?

Wie is in hierdie gedeelte aan die woord?

Waarom is dit geslaagd dat hierdie persoon die verteller is?

Gee die rede vir die innerlike konflik by die verteller.

Waarom het die verteller se pa so drasties opgetree?

Dink jy die oortreding regverdig die pa se optrede teenoor sy dogter?

Motiveer jou antwoord.

Later in die roman kom die volgende woorde voor:
In sy woede het hy gesê hy het sy maskawie, sy lobola, verloor.
Watter karaktertrek van die pa kom hier duidelik na vore?

Na wie word hier verwys as die ou vrou en hoe sluit haar optrede by die tema van goed en sleg aan?

Hoe het die verteller haar dankbaarheid teenoor die ou vrou betoon en watter implikasie het dit vir Taliep ingehou?

Lees reël 7, 11 en 13 weer.
Watter stemming skep hierdie reëls?

Die verteller sê die volgende woorde later in die roman:
Sy is ’n Christen, het sy gesê, en ’n lid van Ma Khumalo se kerk waar sy haar Jesus gevind het.

Verduidelik wat hier in die verteller se lewe gebeur het. Motiveer waarom hierdie gebeurtenis as realisties, of nie, beskou kan word.

Die sentrale tema van die drama, Krismis van Map Jacobs, word deur die volgende aanhaling saamgevat:
Kyk maar Map Jacobs se tattoos, man ...
Bespreek hierdie tema in ’n opstel van 400–450 woorde. Gee in jou opstel aandag aan:
• Die tema van die drama na aanleiding van die aanhaling (1 feit)
• Hoe die optrede van Map, Cavernelis en Blanchie dié tema ondersteun (5 feite)
• Hoe hierdie tema Map se lewe beïnvloed het (oorsake en/of gevolge) (6 gemotiveerde feite)
• Die aktualiteit van dié tema en jou redes daarvoor (2 gemotiveerde feite)
• Hoe jy dié tema sou hanteer het indien jy Map was (1 gemotiveerde feit)

In watter ruimte (gebou) vind hierdie gesprek plaas?

Hoekom voeg Map in reël 1 die naam Johnnie by?

Waarom praat Antie Grootmeisie nie met Map nie?

Wat moes gebeur voordat Antie Grootmeisie weer praat?

Waarom is Blanchie (reël 5) vir Map so belangrik?

Blanchie ervaar innerlike konflik oor haar en Map se verhouding. Dink jy Blanchie het korrek OF verkeerd opgetree deur Map nie meer in die tronk te besoek nie?

Motiveer jou antwoord met TWEE bewyse.

Wat word sulke woorde genoem?

Wat is die funksie van dié woorde in hierdie gesprek?

Watter rol speel die social worker (reël 9) in Map se lewe?

Lewer kritiese kommentaar op die volgende stelling deur TWEE bewyse aan te voer:

Die tipiese Kaapse Afrikaans, wat in hierdie dialoog gebruik word, pas by die karakters.

Watter simboliek lees jy in die feit dat Map juis op die sewende (reël 17) vrygelaat word?

Watter enkele woord suggereer dat Antie Grootmeisie bly is oor Map se vrylating?

Hoe sluit die woord annermaand by die drama se titel aan?

Bespreek die sosio-politieke agtergrond waarna La Guma in reël 1 verwys.

In reël 2–9 praat La Guma van hulle en hulle optrede.

Wie is hulle? Gee ook TWEE bewyse uit die drama dat hulle optrede Map se lewe beϊnvloed het?

La Guma slaag nie daarin om aan sy omstandighede te ontsnap nie.

Motiveer hierdie stelling.

Cavernelis dui in reël 10 aan dat hy en sy gesin hierso wil yt … Waarom is Cavernelis se dood, teen die einde van die drama, dan ironies?

Formuleer die tema van die drama na aanleiding van die uittreksel.

Waarom is dié tema steeds aktueel?

Die sentrale tema van die drama, Mis, word deur die volgende aanhaling saamgevat:
Nee! Ek mag nie daaroor praat nie. Ek mag nie daaraan dink nie. Om te dink, is om te doen.
Bespreek hierdie tema in ’n opstel van 400–450 woorde. Gee in jou opstel aandag aan:
• Die tema van die drama na aanleiding van die aanhaling (1 feit)
• Hoe die optrede van Miem, Meisie en Gertie dié tema ondersteun (5 feite)
• Hoe hierdie tema Meisie se lewe beïnvloed het (oorsake en/of gevolge) (6 gemotiveerde feite)
• Die aktualiteit van dié tema en jou redes daarvoor (2 gemotiveerde feite)
• Hoe jy dié tema sou hanteer het indien jy Meisie was (1 gemotiveerde feit)

Wat behels Meisie se werk, volgens reël 1–2?

Waarom gebruik Miem herhalende dialoog in reël 3?

Watter gevaar bedreig die gemeenskap?

Identifiseer die sosio-politieke agtergrond waarin Miem en Meisie hulle hier bevind.

Herlees die toneelaanwysing in reël 8.

Waarom reageer Meisie so?

Hoekom is Miem volgens reël 9 se toneelaanwysing so kwaai?

In reël 13 gril Gertie.

Motiveer waarom Gertie se optrede nie oortuigend is nie.

Watter antwoord verskaf Gertie ’n bietjie later op Miem se vraag?

Hoekom is Gertie se verbouereerdheid oortuigend?

Lees reël 1.

Wat is dit waarna Miem verwys en gee TWEE bewyse uit die drama hoe dit Meisie se lewe beïnvloed het?

Watter enkele woord in reël 3–4 suggereer ’n gemaklike, vriendskaplike verhouding tussen Meisie en Konstabel?

Meisie ervaar innerlike konflik wanneer sy die sirkusmusiek hoor.

Verduidelik waarom dit vir Meisie belangrik is om die sirkusmusiek (in reël 6–7) nié te hoor nie.

Wat noem ons die kursiefgedrukte inligting in reël 8–9?

Hoe sluit reël 11–12 by die titel van die drama aan?

Lewer kritiese kommentaar of die effek van die herhaalde verwysings na sirkusmusiek in die drama, soos in reël 16, geslaagd is.

Motiveer jou antwoord met TWEE bewyse.

Waarom is Miem se woorde in reël 20–21 ironies?

Hoe sluit dit by die tema van die drama aan?

Waarom is hierdie tema steeds aktueel?