Die gedig Finis handel oor ’n gebroke verhouding.
Bespreek hierdie stelling in ’n opstel van 250–300 woorde.
Gee in jou opstel aandag aan:
• Die titel van die gedig wat by die gebroke verhouding aansluit (1 feit)
• Die interteks wat met die gebroke verhouding in verband gebring word (2 feite)
• Die woordkeuse, Aprilmaand, wat tot die beskrywing van die gebroke verhouding bydra (3 gemotiveerde feite)
• Die geslaagdheid, of nie, van die beskrywing van die gebroke verhouding (1 gemotiveerde feit)

Gee die funksie van die aandagstreep in versreël 2.

Benoem die beeldspraak in versreël 4 en verduidelik die beeld wat geskep is.

Sê in jou eie woorde wat met die beeld toegepleisterde wêreld bedoel word.

Dink jy dat hierdie toegepleisterde wêreld ’n aktuele probleem is?

Motiveer jou antwoord.

Watter stemming heers in versreël 9–11?

Hoe vergelyk die besef waartoe die spreker gekom het met die insig in versreël 13?

Op watter wyse sluit die woord kras in versreël 15 aan by die besef waartoe die spreker gekom het?

Hoekom sou jy die gedig as ’n vrye vers beskou?

Benoem die beeldspraak in dié versreël.

Wat is die funksie van die beeldspraak wat jy in versreël 1 geïdentifiseer het?

Hoe word die negatiwiteit in die eerste strofe beklemtoon?

Haal ’n frase uit strofe 1 aan wat op nimmereindigende verwyte dui.

Watter stylmiddel ondersteun hierdie nimmereindigende verwyte in strofe 1?

Watter woord in strofe 2 sluit aan by hierdie nimmereindigende verwyte?

In strofe 3 blyk dit dat die mens tog steeds na ’n beter toekoms hunker.

Bewys hierdie stelling deur DRIE opeenvolgende woorde aan te haal.

Skryf die kontras neer wat in strofe 3 voorkom.

Wat sal jou gemotiveerde raad vir hierdie huismense wees?

Hoe sluit die woordkeuse in versreël 1 by versreël 34 aan?

Hoe verskil die woorde, alles kry voete, in die gedig van die idiomatiese betekenis?

Waarom is die bou van die gedig funksioneel?

Watter halfrym kom in die eerste vier versreëls voor?

Benoem die stylfiguur wat in versreël 30 voorkom en verduidelik wat dit in konteks beteken.

Wat is die tema van die gedig?

Kan jy jou identifiseer met die stelling dat die lewenspad oor Saharas en savannas loop?

Motiveer jou antwoord.

Die digter werk vernuftig met klank en punktuasie.
Bespreek hierdie stelling in ’n opstel van 250–300 woorde deur aan die volgende aandag te gee:
• Hoe klankrykheid in die gedig verkry word (3 feite)
• Waarom punktuasie funksioneel is (3 gemotiveerde feite)
• Waarom skuufel as klankryke woord slaag (1 gemotiveerde feit)

Van watter soort halfrym in versreël 1 maak die spreker gebruik om die lekkerte van kaalvoetloop te beklemtoon?

Herlees versreël 3–4. Benoem die beeldspraak.

Haal ’n voorbeeld van klanknabootsing uit die gedig aan.

Gee TWEE redes waarom versreël 2 en 4 korter is.

Waarom is die woord “skuufel” ’n beter keuse as “skuif”?

Waarom is die kommapunt in versreël 6 funksioneel?

Wie word in versreël 13 aangespreek?

Beoordeel die geslaagdheid van die kontras aan die einde van die gedig.

Iris beskou haarself as ’n alleenloper wat op oorskiet leef.
Bespreek hierdie stelling in ’n opstel van 400–450 woorde.
Verwys in jou bespreking na:
• ’n Rede waarom Iris haarself as ’n alleenloper beskou (1 feit)
• Voorbeelde waar Iris se alleenloperskap na vore tree (5 feite)
• Die invloed wat Pa, Kara en die Engel op haar alleenloperskap het (6 gemotiveerde feite)
• Die moontlikheid, of nie, dat Iris haar alleenloperskap afgeskud het (2 gemotiveerde feite)
• Jou moontlike optrede indien jy in Iris se situasie was (1 gemotiveerde feit)

Hoekom bevind Iris haar in ’n hotel?

Wat omtrent Iris kon die ou klerk aan die nuwe een oorgedra het?

Hoe verskil hulle ten opsigte van Iris se opvoeding?

Waarom kontrasteer die verteller juis vir Ma met Johanna?

Watter soort verteller tree in die uittreksel op?

Dink jy Johanna se verwysing na Iris se hare (reël 15–18) is regverdig?

Verduidelik of haar verwysing na Iris se hare ’n invloed op die loop van die roman het.

Johanna se slotwoorde in die uittreksel is onwaar.

Hoekom?

Waar het sy haar direk voor die uittreksel bevind?

Noem TWEE bewyse van hoe die stad waar sy tans is, haar naïwiteit bevestig?

Watter konflik veroorsaak die ruimte wat in die teks ter sprake is, by Peter?

Watter verband is daar tussen Joe en Iris?

Dink jy Joe se teenwoordigheid veroorsaak konflik by Peter?

Verduidelik.

Waarom word die groen kaart pertinent in die gedeelte genoem?

Noem TWEE redes.

Watter gemoedstemming ervaar Iris-hulle tydens die taxirit?

Die verwysing na Iris se naam/blom-oomblik hou verband met die tema van die roman.

Wat is die tema van die roman?

Die Engel se teenwoordigheid lei 'n ironiese wending in.

Wat behels hierdie wending?

Iris leer heelwat lesse in Vermont.

Noem DRIE lesse wat Iris hier oor haarself en die mense saam met haar leer.

Baas Chipman is ’n eenkantmens wat min oor homself openbaar.
Bespreek hierdie stelling in ’n opstel van 400–450 woorde.
Verwys in jou bespreking na:
• Redes waarom Baas hom eenkant hou (2 feite)
• Voorbeelde waar Baas se eenkantwees na vore tree (4 feite)
• Die invloed wat Grace, Nanna en mnr. Whitey op sy eenkantwees het (6 gemotiveerde feite)
• Die moontlikheid, of nie, dat Baas sy eenkantwees afgeskud het (2 gemotiveerde feite)
• Jou moontlike optrede indien jy in Baas se situasie was (1 gemotiveerde feit)

Watter rol speel Die Buffeljagter in hierdie roman?

Baas is in baie opsigte nes sy oupagrootjie.

Noem TWEE ooreenkomste tussen die twee karakters.

Hoe word Baas in dié uittreksel gekarakteriseer?

Tot watter insig kom die leser rakende Baas en sy oupagrootjie in die uittreksel?

Wat is die voordeel van dié soort verteller in die uittreksel?

Op watter wyse ontnugter Baas later vir Ngwako?

Waar in Barotseland vestig Baas hom uiteindelik?

Waarom was Baas aanvanklik teleurgesteld in dié plek?

Hoe veroorsaak die verhuring van dié grond konflik by Baas?

Dink jy Sable Ranch het ’n invloed op die verloop van die verhaal?

Verduidelik.

Watter verband is daar tussen Joseph Mulambwa en die kerkie?

Dink jy die kerkie veroorsaak konflik by Baas?

Verduidelik hoekom jy so dink.

Watter TWEËRLEI rol speel die bougainvillea in die roman?

Watter gemoedstemming ervaar Baas met verwysing na buffelhorings?

In die uittreksel is daar ’n bewys dat Baas konflik oor sy geloof ervaar.

Wat is die bewys en hoekom lei dié bewys die ironiese wending in die roman in?

Baas leer heelwat lesse op Manaka.

Noem DRIE dinge wat Baas op hierdie plek oor homself en die mense saam met hom leer.

Die mense van Vatmaar word as ’n buitestandergemeenskap beskou.
Bespreek hierdie stelling in ’n opstel van 400–450 woorde.
Verwys in jou bespreking na:
• Redes waarom die gemeenskap van Vatmaar as ’n buitestandergemeenskap beskou kan word (3 feite)
• Voorbeelde waar die karakters in Vatmaar se buitestanderskap na vore tree (3 feite)
• Die invloed wat Oom Chai, Ta Vuurmaak en Kenneth Kleinhans op Vatmaar se buitestanderskap het (6 gemotiveerde feite)
• Die moontlikheid, of nie, dat Vatmaar (as gemeenskap) se buitestanderskap opgehef word (2 gemotiveerde feite)
• ’n Motivering of jy graag in ’n gemeenskap soos Vatmaar sou wou bly (1 gemotiveerde feit)

Wat is die verband tussen die vier karakters in die uittreksel?

Hoekom is dit korrek om te sê dat Oom Flip en Sus Bet die doringboom met reg “onse boom” kon noem?

Watter werk het Oom Flip in die uittreksel gedoen en hoe sluit dit by die onderstreepte woorde van Janman in reël 8 aan?

Noem wat die rede vir Sus Bet se betrokkenheid by die plan was, wat haar rol in die plan was en watter voordeel die plan vir haar ingehou het.

Watter karaktertrek van Siesie Lena kom in hierdie situasie sterk na vore?

Wat was die gevolg van dié plan vir Oom Flip?

Waarom is Siesie Lena se woorde in reël 16–17 teen die agtergrond van die roman nie geloofwaardig nie?

Hoe bewerkstellig die skrywer die opgewonde stemming in reël 1–2?

Watter voordeel het Oom Chai se huwelik met Bettie vir sy familie ingehou?

Watter karaktereienskap van Oom Chai word deur sy bereidwilligheid om met Bettie te trou geopenbaar?

Hierdie troue veroorsaak egter konflik.

Noem TWEE persone met wie Oom Chai as gevolg van sy huwelik in konflik kom.

Wat was die hoofoorsaak van hierdie konflik?

Motiveer waarom ons kan sê hierdie huwelik veroorsaak ’n ironiese wending in Oom Chai se lewe.

Waarom is Bettie sosiaal onaanvaarbaar in Vatmaar?

Noem die tema wat in hierdie uittreksel aangespreek word en lewer kommentaar op die aktualiteit daarvan.

Cavernelis ervaar konflik in die drama, Krismis van Map Jacobs.
Bespreek hierdie stelling in ’n opstel van 400–450 woorde.
Verwys in jou bespreking na:
• ’n Rede waarom Cavernelis konflik ervaar (1 feit)
• Voorbeelde waar Cyril en Map tot Cavernelis se konflik bydra (5 feite)
• Die invloed van die konflik op Cavernelis se huisgesin (6 gemotiveerde feite)
• Die moontlikheid, of nie, dat die konflik by Cavernelis opgelos word (2 gemotiveerde feite)
• Raad wat jy Cavernelis sou gee om sy konflik op te los (1 gemotiveerde feit)

Wat is die tema van die drama volgens die milieu in dié uittreksel?

Hoe hou Map se twee name in reël 1 verband met sy keuses?

Waarom sê Map dat Blanchie “ook altyd skelm gekom” het?

Noem die rede hoekom sy nou nie meer daarheen kom nie en wat die uiteindelike gevolg van hierdie rede was.

Bepaal die dramatiese ironie in Map se woorde “... maar ek verkwalik haar nie”.

Verskeie mense speel ’n belangrike rol in Map se lewe.

Watter rol het Apostel George in Map se lewe gespeel? Verduidelik wat die gevolg hiervan vir Map en Blanchie was.

Hoe hou Map se woorde in reël 16–17 met die titel verband?

Noem EEN karakter met wie Map oor die “alles” (reël 23) in konflik was.

Noem ook die gevolg van hierdie konflik.

Antie Grootmeisie verteenwoordig die karakters se gewete.

Stem jy saam met hierdie stelling? Motiveer jou antwoord.

Lees weer La Guma se woorde in reël 1 en reël 14.

Hoe skakel hierdie twee reëls met mekaar?

Die handelinge van die Cavernelis-familie pas nie in by die res van die gemeenskap nie.

Noem EEN handeling by Cavernelis, Maud en Blanchie onderskeidelik wat nie by die gemeenskap pas nie.

Cavernelis

Maud

Blanchie

Sou jy Blanchie se bydrae tot Cavernelis se droom as moreel regverdig beskou?

Motiveer jou antwoord.

Is die neweteks in reël 19 geslaagd teen die agtergrond van wat daarna gebeur?

Motiveer jou antwoord.

Meisie ervaar konflik in die drama, Mis.
Bespreek hierdie stelling in ’n opstel van 400–450 woorde.
Verwys in jou bespreking na:
• ’n Rede waarom Meisie konflik ervaar (1 feit)
• Voorbeelde waar Konstabel en Miem tot Meisie se konflik bydra (5 feite)
• Die invloed van die konflik op Miem se huisgesin en die gemeenskap (6 gemotiveerde feite)
• Die moontlikheid, of nie, dat Meisie se konflik opgelos word (2 gemotiveerde feite)
• Raad wat Gabriël aan Meisie kon gee om haar konflik op te los (1 gemotiveerde feit)

Wat veroorsaak dat Gertie in reël 1 so gril?

Wat veroorsaak die onsekerheid en wie anders as Miem word nog deur hierdie onsekerheid beïnvloed?

Waarom dink jy is Miem se onsekerheid geregverdig?

Hoe sluit dié woorde aan by Meisie en haar omstandighede?

Waarom is hierdie woorde ’n vooruitwysing na die afloop van die drama en hoe sluit dié woorde by die dramatiese doelstelling van dié drama aan?

Wanneer het dié twee meisies verdwyn?

Watter waarde heg Meisie aan die sirkustent en -liggies?

Watter waarde heg haar ma daaraan?

Waarom is Miem se woorde in reël 17 ironies?

Wat het aanleiding gegee tot Gertie se giggel (reël 1)?

Hoekom is Gertie se reaksie, volgens die toneelaanwysing in reël 3, op Miem se vraag gepas?

Beoordeel Meisie se handeling in reël 4 en motiveer of hierdie handeling met die tema van die drama verband hou.

Gee bewyse uit reël 9–11 dat Miem nie vir Meisie en Konstabel dieselfde behandel nie.

Hoekom gebruik Miem vleiende woorde oor Meisie in reël 13–18?

Dui aan of haar planne slaag.

Skryf EEN woord uit die neweteks neer wat Meisie se houding teenoor haar ma opsom.